Het wordt helemaal niets met mHealth

Onderzoeksbureau Nivel maakte in februari 2013 bekend dat de internetdokter nog maar weinig geraadpleegd wordt: 'Slechts twee procent van de mensen die internet gebruiken voor gezondheidsinformatie heeft een internetdokter geraadpleegd. Het raadplegen van de eigen arts via internet is ook nog lang niet ingeburgerd.' Uit Amerika komen gelijkluidende berichten (1) (2) (3) (4) (5): ondanks de toename van medische apps en draagbare sensoren neemt het aantal gebruikers maar nauwelijks toe: het gat tussen beiden wordt steeds groter. Wordt het daarom niet tijd onder ogen te zien dat het helemaal niets wordt met mHealth?

Er kunnen enkele kanttekeningen bij deze berichten geplaatst worden:

1. Wat is mHealth eigenlijk, dus wat wordt er in de onderzoeken gemeten? Is het wel terecht dat ik het artikel van het Nivel onder de kop 'mHealth' schaar? Of zoals Gary Wolf in zijn reactie op de site van de Quantified Self schrijft: 'I looked up how many insulin users there were in the US, and got an estimate of more than 4.5 million. It seems likely that most people who are taking insulin are doing some tracking of blood glucose levels. In my reading of the Pew results, this means there are more insulin users than the total number of people tracking themselves using a medical device, including a glucose meter'. Is het zo simpel als een definitiekwestie? Want in 2011 leek nog maar liefst 25% van de volwassen internetters iemand die z'n eigen gezondheid online bijhoudt;
2. Ga je bij het meten van het aantal gebruikers uit van de gebruikers (patiënten) of van de aanbieders (zorgprofessionals)? Bovenstaande onderzoeken lijken uit te gaan van de patiënten, dit onderzoek ging uit van de aanbieders en kwam tot geheel andere getallen. Of ga je uit van de industrie die verantwoordelijk is voor het op de markt brengen van de noodzakelijke apparatuur? Dan krijg je weer heel andere cijfers;
3. Dan nog iets over 'hoe nieuwe technologie een weg vindt in onze maatschappij'. De meesten van ons zijn opgevoed met de zogenaamde S-Curve: en nieuw product heeft (veel) tijd nodig om voor klanten aantrekkelijk te worden, daarna overstijgt de vraag het aanbod en tenslotte vlakt de vraag af en neemt de producent het product of dienst uit de handel. Onderzoeksbureau Gartner heeft een geheel andere Curve ontwikkeld: de (Gartner) hype cycle (voorbeeld 2012). Deze curve geeft als het ware een verlenging aan de S-Curve, en de vraag is nu: op welke positie op die Gartner-Curve bevindt mHealth zich nu?

Het mooiste onderzoek dat ik in de laatste tijd tegenkwam op dit gebied is van de hand van de CHCF, de California HealthCare Foundation. Zij schetsen daarin een beeld van de toekomstige gezondheidszorg waarin zelfzorg een centrale plaats heeft. Zij spreken dan ook, analoog aan SaaS, over TaaS (Telehealth as a Service), en hebben het over Point-of-Patient in plaats van over Point-of-Care. Het lijkt op een taalkwestie, een spelen met woorden, maar naar mijn aanvoelen zit er een wereld van verschil achter.

Tot slot voeg ik hier mijn laatste column voor De Eerstelijns toe. Het gaat over wat ik de Halvelijn noem: zorg voor mensen thuis op het snijvlak van consumenten en patiënten met behulp van mHealth. Meer hierover in een volgende blog.

De Eerstelijns Juli 2013 from Jeroen Cornelissen