De vraag stellen is 'm beantwoorden: ik verwacht dat het tijd gaat opleveren. Nu nog niet, waar het tijdvoordeel van beeldcontact via Skype of FaceTalk, of het thuis meten van lichaamswaarden bij de patiënt ligt. Het grootste voordeel voor de gebruikers van het zorgsysteem is de factor tijd: minder reistijd, minder wachttijden, iets kunnen doen op tijden dat het voor de patiënt het beste uitkomt. We zitten blijkbaar nog in de fase dat we hetzelfde op een andere manier doen, zoals zo'n 130 jaar geleden de eerste auto's de paarden uit het straatbeeld verbanden.
Wanneer gaan innovaties tijd opleveren voor de zorgprofessional? Dat zal gebeuren als we de huidige werkprocessen gaan omkeren en als eenvoudige taken niet meer door de arts of zijn team wordt uitgevoerd. Een consult via Skype blijft een consult en een zelfmeting die met de arts of de assistent (zoals de POH) besproken moet worden, blijft een meting die besproken moet worden. Het heeft alles te maken met de manier waarop zorgprofessionals hun verantwoordelijkheid verstaan. Een huisarts vindt het moeilijk de verantwoordelijkheid in een ketenzorg proces te dragen als hij niet bij elke medische beslissing het laatste woord mag hebben. Een meting die niet door hem of zijn verlengde arm (lees: huisartsenlab) wordt uitgevoerd, is een onbetrouwbare meting die door hemzelf of zijn verlengde arm moet worden herhaald. Met de toename van het aantal chronisch zieken (trefwoorden: multimorbide en comorbide, toename van ketenzorg) enerzijds en een bezuinigende overheid anderzijds is dat een haast onhoudbare situatie.
Hoe kan dan het proces worden omgedraaid? Dat kan door op grote schaal protocollair werken op maat van de patiënt toe te passen. Dat klinkt tegenstrijdig, maar dat hoeft het niet te zijn. Het wordt ook wel massa-individualisatie genoemd, hetgeen een combinatie is van efficiënt fabriekswerk en maatwerk. De huidige innovaties zijn daarbij onmisbaar. Een voorbeeld: het KIS. De meest geavanceerde KIS’en zijn in staat om, uitgaande van de bestaande protocollen, behandelonderdelen (lab, consult, diëtetiek) als Legostenen aan het persoonlijk behandelplan toe te voegen of te verwijderen (maatwerk), en vervolgens de planning en bewaking daarvan aan het systeem over te laten (fabriekswerk). Een ander voorbeeld: management by exceptions. Dat kan voor een diabetespatiënt betekenen dat deze niet meer vier keer per jaar in de huisartsenpraktijk wordt opgeroepen, maar met de juiste (ICT) middelen zo lang thuis verblijft tot die middelen aangeven dat een consult op z'n plaats is. Dat kan bij de ene patiënt betekenen dat hij vijf keer per jaar opgeroepen wordt, en een ander eenmaal per twee jaar. Naar verwachting zal dat een significante tijdsbesparing opleveren. Tijd die de huisarts kan besteden om samen met de patiënt te achterhalen waarom de (combinatie van) meetwaarden zo hoog (of juist zo laag) zijn. Dus geen consult van standaard 10 minuten (fabriek), maar 20 of 30 - gewoon de tijd en aandacht die nodig zijn (maatwerk). Door de POH, of door de huisarts, of door beiden, of door een team ketenzorgverleners in samenwerking met de patiënt.
Omdraaien en meer aan de patiënt overlaten: niet om kosten te besparen, maar omdat eenvoudige handelingen waar geen arts bij nodig is, vaak net zo goed of beter door een patiënt zelf kan worden uitgevoerd. Niet op gezette tijden in de werkplaats van de arts, maar thuis, of onderweg, of op vakantie. Ja, dat zal uiteindelijk ook tot minder kosten voor de minister leiden, maar als dat als uitgangspunt wordt genomen, vraag je patiënten voor de minister geld te besparen, en wie heeft daar nou trek in?
Deze column verscheen eerder op ZorgenZ
Geen opmerkingen:
Een reactie posten