Mijn laatste column voor De Eerstelijns is gewijd aan iets heel simpels: handen wassen. Waarom? Omdat ik van m'n stoel viel toen ik las dat het gebruik van handen wassen bij artsen onder de 50% ligt (en men er in Nederland trots op is als die 50% bereikt wordt!). Handen wassen voorkomt infecties, ziektes, behandelingen, enz. net zoals het EPD dat moet doen - vandaar de link tussen zeep en het EPD.
View more documents from Jeroen Cornelissen.
Dat dit probleem niet aan ons land gebonden is, blijkt wel uit deze video van de Amerikaanse Centers for Disease Controls and Prevention:
Bron: Link. Er is zelfs samen met de WHO een App ontwikkeld voor de iPhone: iScrub, want: "Save Lives: Clean Your Hands".
Oh ja, en na het wassen ook goed drogen, want dat schijnt net zo belangrijk te zijn.
Aanvulling 15 september 2010
Ook voor de New York Times is dit onderwerp een bericht waard. De reporter kwam tot de ontdekking dat het onderzoek naar 'beter met hete lucht of met papieren handdoeken drogen?' gesponsord was door de papierindustrie... De 'echte' conclusie lijkt te zijn: het maakt niet uit, lucht of papier, het gaat om de intensiteit: de meer tijd besteed aan het drogen, de beter het schone resultaat.
Aanvulling 23 september 2010
Ex-baas van General Electric (GE), Jack Welch, moest 3 maanden in een ziekenhuis doorbrengen na een infectie welke hij opgelopen had - in een ziekenhuis. Daarop gealarmeerd kwam geheel GE Healthcare (omzet: $ 17 miljard) in beweging en werd de Smart Patient Room ontworpen, een soort Big Brother die met sensoren o.a. controleert of de handen wel zijn gewassen. Moeten we hier naar toe? Mag het aub wat simpeler?!
Aanvulling 6 januari 2011
Het niet-handen wassen schijnt wereldwijd een groot probleem te zijn. Zo groot, dat personeel er extra voor beloond wordt. Tenminste, als je verpleegkundige bent en in de Mangiagallikliniek in Milaan werkt. Dan krijg je een beloning van € 3.000 euro per jaar als je je handen goed wast. Het ziekenhuis in de Noord-Italiaanse stad wil zo infecties bij te vroeg geboren kinderen voorkomen. Verpleegkundigen moeten dan wel toestaan dat het handen wassen gefilmd wordt. Dit alles is in het kader van de WHO campagne Clean Care is Safer Care.
Aanvulling op 4 mei 2011:
De WHO heeft een hele set promotiefilms op het web gezet om het met zeep wassen van handen te promoten - in 6 verschillende talen.
Aanvulling II op 4 mei 2011:
Het Zorginnovatieplatform (VWS) meldt: 'Nog altijd lopen jaarlijks ongeveer 74.000 Nederlandse ziekenhuispatiënten een infectie op. Het gevolg: langere opnameduur, ernstige complicaties en hoge, onvoorziene extra kosten. Goede handhygiëne is één van de meest eenvoudige, effectieve manieren om infecties te voorkomen. Een e-learning training handhygiëne voor zorgverleners kan 30 procent van alle zorggerelateerde infecties voorkomen.' De kosten van deze cursus bedragen € 19,50; ik heb het ooit van mijn moeder geleerd. Gratis.
Aanvulling op 1 augustus 2011:
In de zomermaanden van 2011 meldt het ene na het andere ziekenhuis dat het niet goed gaat met de hygiëne. Het Maasstadziekenhuis in Rotterdam spant de (negatieve) kroon met nu al 27 doden. De directie geeft als een belangrijke reden de verhuizing naar het nieuwe onderkomen. Vreemde uitvlucht! Er zijn meldingen van slechte hygiëne, zoals personeel dat de handen niet goed wast, en dat er zo in en uit wordt gelopen bij patiënten die geïsoleerd verpleegd worden.
Aanvulling 5 december 2011:
In Duitsland weet slechts 1 van de 3 drie artsen in opleiding wanneer ze hun handen moeten wassen, aldus Time.
Aanvulling 6 december 2011:
Hoe kun je nu (in een ziekenhuis) het gebruik van handen wassen stimuleren? De firma Proventix heeft met nGage daarvoor de volgende oplossing gevonden: herken (via RFID) wie z'n handen wast en beloon hem of haar daarvoor - zie het volgende filmpje:
Aanvulling 5 januari 2012:
Maar hoe kun je nu dat vieze toetsenbord schoonhouden? Op deze manier, met het zelfreinigende toetsenbord. Prijs: ongeveer $ 900.
Aanvulling op 27 januari 2012:
In Duitsland is het aantal vermijdbare doden met 37% gestegen. Oorzaak: gebrek aan hygiëne.
Aanvulling op 22 maart 2012:
Opmerkelijk hoeveel aandacht het John Hopkins Ziekenhuis besteed aan handhygiëne.
Aanvulling 12 mei 2012:
Blijkt er zelfs een (WHO) Wereld Handenwassen Dag te zijn - al meerdere jaren. Sinds 2008 wordt deze dag 'gevierd' op 15 oktober. Dit jaar was er nog een extra dag waarop de aandacht gevraagd werd voor het handen wassen, op 5 mei.
Op die laatste dag verscheen in Medisch Contact dit bericht over het handen wassen in ziekenhuizen onder de geruststellende (...) titel: 'Handenwascampagne helpt'.
Aanvulling 29 oktober 2012:
In 2009 verscheen de eerste uitzending van Zembla over hygiëne in ziekenhuizen. 'J. Kluytmans, hoogleraar medische microbiologie en infectiepreventie: "Honderden patiënten zouden niet overlijden als we de hygiëneregels 100% naleven. Er is een patroon dat consequent de regels niet strak worden nageleefd." ' Ziekenhuisdirecteuren spraken er schande van; dat deden ze in 2012 nog een keer - zie onderstaande video.
Aanvulling op 12 november 2012:
Nog een bericht in de serie Ongelofelijke Verhalen. Zorgvisie meldt dat 'in de gezondheidszorg de schoonste openbare toiletten te vinden zijn. De toiletten zijn in 45% van de gevallen schoon, een sprong vooruit ten opzichte van vorig jaar toen dat percentage op 28% lag.' Is dit niet iets om je diep voor te schamen?
Aanvulling op 5 december 2012:
Van over de hele wereld komen innovatieve oplossingen om zorgprofessionals aan het handen wassen te krijgen. Nieuwe bedrijven staan op, zoals HanGenix (Hand Hygiene Solutions), Hyginex, Clariton (Hand-in-Scan), SwipeSense (Hand Hygiene 2.0) en RKN Corporation. En dat allemaal in de Week van het handen wassen (VS).
Aanvulling op 16 februari 2013:
Het lijkt erop dat er een omgekeerd evenredig verband bestaat tussen het aantal nieuwe oplossingen en het (onvoldoende) gebruik van zeep... Onderstaand de oplossing van het bedrijf Intelligent M, met de nuchtere constatering (welke ik niet kan controleren) dat door infecties die voorkomen kunnen worden meer mensen sterven dan door borst- en prostaatkanker samen.
Maar hoe kun je nu dat vieze toetsenbord schoonhouden? Op deze manier, met het zelfreinigende toetsenbord. Prijs: ongeveer $ 900.
Aanvulling op 27 januari 2012:
In Duitsland is het aantal vermijdbare doden met 37% gestegen. Oorzaak: gebrek aan hygiëne.
Aanvulling op 22 maart 2012:
Opmerkelijk hoeveel aandacht het John Hopkins Ziekenhuis besteed aan handhygiëne.
Aanvulling 12 mei 2012:
Blijkt er zelfs een (WHO) Wereld Handenwassen Dag te zijn - al meerdere jaren. Sinds 2008 wordt deze dag 'gevierd' op 15 oktober. Dit jaar was er nog een extra dag waarop de aandacht gevraagd werd voor het handen wassen, op 5 mei.
Op die laatste dag verscheen in Medisch Contact dit bericht over het handen wassen in ziekenhuizen onder de geruststellende (...) titel: 'Handenwascampagne helpt'.
Aanvulling 29 oktober 2012:
In 2009 verscheen de eerste uitzending van Zembla over hygiëne in ziekenhuizen. 'J. Kluytmans, hoogleraar medische microbiologie en infectiepreventie: "Honderden patiënten zouden niet overlijden als we de hygiëneregels 100% naleven. Er is een patroon dat consequent de regels niet strak worden nageleefd." ' Ziekenhuisdirecteuren spraken er schande van; dat deden ze in 2012 nog een keer - zie onderstaande video.
Aanvulling op 12 november 2012:
Nog een bericht in de serie Ongelofelijke Verhalen. Zorgvisie meldt dat 'in de gezondheidszorg de schoonste openbare toiletten te vinden zijn. De toiletten zijn in 45% van de gevallen schoon, een sprong vooruit ten opzichte van vorig jaar toen dat percentage op 28% lag.' Is dit niet iets om je diep voor te schamen?
Aanvulling op 5 december 2012:
Van over de hele wereld komen innovatieve oplossingen om zorgprofessionals aan het handen wassen te krijgen. Nieuwe bedrijven staan op, zoals HanGenix (Hand Hygiene Solutions), Hyginex, Clariton (Hand-in-Scan), SwipeSense (Hand Hygiene 2.0) en RKN Corporation. En dat allemaal in de Week van het handen wassen (VS).
Aanvulling op 16 februari 2013:
Het lijkt erop dat er een omgekeerd evenredig verband bestaat tussen het aantal nieuwe oplossingen en het (onvoldoende) gebruik van zeep... Onderstaand de oplossing van het bedrijf Intelligent M, met de nuchtere constatering (welke ik niet kan controleren) dat door infecties die voorkomen kunnen worden meer mensen sterven dan door borst- en prostaatkanker samen.
Aanvulling op 15 juli 2013:
Onder de kop Waarom dokters hun handen niet wassen gaat schrijver Menno de Bree, kerndocent medische ethiek van het UMC Groningen, in Medisch Contact op zoek naar het waarom van het niet-handen wassen. Zijn conclusie (aansluitend op de ‘Filosofie van de verveling’ van Lars Svendsen) luidt: 'Bij het handen wassen speelt volgens mij de weerzinsverveling (de verveling waarbij alles banaal wordt) een belangrijke rol. Die weerzin betreft dan niet zozeer het handen wassen, of het belang van die individuele patiënt, maar meer de manier waarop in organisaties met ver- en geboden (‘je moet…’) wordt omgegaan. Bij 99 van de 100 gesignaleerde problemen is de reactie immers hetzelfde.
Er wordt gekeken wie ‘probleemeigenaar’ is, verantwoordelijkheden worden vastgesteld, en daarna start de eeuwige cyclus van het maken van beleidsregeltjes, gevolgd door voorlichting en scholing, en, mocht dat nodig en kosteneffectief zijn, toezicht en sancties. Ik denk dat de verveling met name wordt veroorzaakt door de algemene strekking van deze manier van met-problemen-omgaan, door de sfeer, die gezamenlijk met vele andere soortgelijke ‘kwaliteitsinterventies’ wordt gegenereerd: ‘het’ is te veel, het is negatief, het is soms kinderachtig, passief, reagerend, uit verhouding, indekkend, en de werkelijke problemen niet oplossend. ‘Het’ neemt de oriëntatie weg op waar het echt om draait (het gaat niet om ‘je moet aan de regel voldoen’, maar om ‘je moet de patiënt niet onnodig schaden’). ‘Het’ is niet creatief, brengt geen vreugde, geen energie, geen trots en geen gezamenlijkheid. ‘Het’ is, kortom, vervelend. Hoe belangrijk de belangen ook zijn die op het spel staan. Mijn these is dus dat juist de manier waarop we patiëntveiligheid ‘managen’ op den duur voeding geeft aan de ontwikkeling van een soort achtergrondsweerzin; een weerzin die niet expliciet is en zich niet welomlijnd en duidelijk op een bepaald object richt, maar een narrige stemming die op de achtergrond blijft, enigszins abstract is, maar wel mede het handelen stuurt. Wat niet wil zeggen dat die weerzin soms niet expliciet, in de vorm van irritatie, naar boven kan komen (‘Daar gaan we weer!’ ‘Nu moeten we ook nog…’).' Of hij hiermee de spijker op de kop slaat?
Aanvulling op 10 oktober 2013:
De nieuwtjes over hygiëne in de zorg blijven voorbij komen - helaas. Ik link niet naar alles wat ik lees, want dat is simpelweg te veel werk. Maar deze wil ik jou niet onthouden omdat ze net iets anders van inhoud zijn: 'Operatiejassen van papier raken minder vaak besmet met bacteriën dan wasbare OK-jassen van stof' (bron) en 'Infections picked up in [US, JC] hospitals, nursing homes and doctor's offices affect more than 1 million patients and are linked to nearly 100,000 deaths a year.' (bron).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten